Ortodonti, dişler ve çenenin normal yapısı ve gelişimi, meydana gelen bozukluklar ve bu bozuklukların tedavisi ile ilgilenen dişhekimliği dalıdır.
Ortodontik tedavi dişlerdeki çarpıklığı ve çeneler arasındaki uyumsuzluğu düzelterek; sadece estetiğe yönelik olmayıp ileride olması muhtemel dişeti rahatsızlıkları, çürükler ve alt çene eklem bozukluklarını önlemede, çiğneme fonksiyonu ve konuşmayı düzeltmekte yardımcı olur.
Ortodontik tedavi süt dişleri döneminde uygulanarak, bu dönemde görülen parmak emme, dudak yeme gibi alışkanlıklara bağlı olarak ortaya çıkan sorunlar ortadan kaldırılır. Böylece iskelet yapıda kalıcı bir bozukluk meydana gelmesi engellenmiş olur. Karışık dişlenme dönemi de ortodontinin kapsamındadır. Bu dönemde hem süt dişleri hem de kalıcı dişler ağızda bulunur. Süt dişlerinin erken kaybedilmesi ve alttan gelen sürekli dişe rehberlik edememesi durumunda yer darlıkları ortaya çıkar. Ortodonti bu yer darlıklarının giderilmesi ile ilgilenir. Aynı zamanda bu dönemde çene gelişimleri devam etmektedir. Alt ve üst çene gelişiminin birbiriyle uyumlu olarak meydana gelmemesi sonucunda ortaya çıkan çenelerarası uyumsuzluk da ortodontinin kapsamındadır.
Kalıcı dişler döneminde ortodonti diş dizilerindeki bozuklukların düzeltilmesi ile ilgilenir. Dişeti hastalıklarına bağlı olarak meydana gelen düzensizliklerin tedavisi ve doğuştan eksik olan veya sonradan kaybedilen dişlere bağlı olarak ortaya çıkan düzensizliklerin tedavisi de ortodontinin kapsamına girer.
Çene kemiklerine ait bozuklukların oldukça erken yaşta düzeltilmesi gerekirken, sadece dişlerin düzensizlik gösterdiği durumlarda tedavi için zaman vardır. Yetişkinler her yaşta ortodontiste başvurabilir. Ancak artan yaş tedavi süresini uzatır. Erken yaşlarda ortodontiste gidilmesi hemen tedaviye başlanacağı anlamını taşımaz. Çocuk ortodontist kontrolünde olursa, potansiyel bir problem kontrol altında tutulmuş olur. Böylece, en uygun zamanda müdahale edilebilir.
Sadece dişleri kapsayan bozuklukların düzeltilmesinde yaş sorun değildir. 7 den 70 e her yaşta ortodontik tedavi uygulanabilir yeter ki dişler ve dişetleri sağlıklı olsun. Ancak, yaş arttıkça ortodontik tedavi süresinin arttığı düşünülmektedir. Eğer bireyin kemik yapısında bir bozukluk söz konusuysa yaş önemlidir; ergenlik çağına kadar tedavi edilmelidir. Çünkü çene gelişimleri tamamlandıktan sonra kemik gelişimine müdahale etmek mümkün değildir. Bu nedenle çene kemiklerini ilgilendiren bozukluklar, ileri yaşlarda ancak ameliyatla düzeltilebilir.
Ortodontik tedavi uygulanma şekline göre sabit ve hareketli tedavi olarak ikiye ayrılır.
Ortodontik tedavinin süresi pekçok faktöre bağlıdır. Ancak süreyi etkileyen en önemli faktör, ortodontik sorunun şiddetidir. dişhekimliğinde uygulanan diğer tedavilerle kıyaslandığında, ortodontik tedavi uzun bir süreci kapsar. Bu nedenle, tedavinin en kısa sürede tamamlanabilmesi için, ortodontistinizin uyarılarını dikkate almalı ve randevularınızı aksatmamalısınız.
Dişlerinizde çapraşıklık olduğunda temizlenmeleri zorlaşır. Bu nedenle çürük ve dişeti hastalığı oluşumu riski artar. Ortodontik tedavi bu riski ortadan kaldırır. Alt ve üst dişler kapanış esnasında birbiriyle kenetlenir. Ancak çapraşıklık mevcutsa, bazı dişler diğerlerine göre daha önce temas eder ve çok daha fazla kuvvete maruz kalır. Bu kuvvete bağlı olarak, dişlerde ve çene ekleminde problemler görülebilir. Ortodontik tedavi ile bu problemlerin meydana gelmesi engellenmiş olur.
Ortodontik tedavi sırasında daha önce yaptığınız herşeyi yapabilirsiniz. Sadece, sakız, asitli içecekler ve sert besinler ortodontik apareylere zarar verebileceği için, yiyecekler konusunda kısıtlamalar söz konusudur. Ayrıca, ortodontik tedavi uzun bir süreci içerdiğinden randevuların aksatılmaması gerekir.
Diş hekimliği teknolojisinde yaşanan gelişmeler sonucunda, günümüzde, dışarıdan bakıldığında daha az farkedilen, diş renginde porselen braketler kullanılabilmektedir. Ayrıca braket dişlerin damak ve dil tarafına yerleştirilerek, dışarıdan bakıldığında hiç farkedilmemesi sağlanabilir.
